Wiele osób sięga po dostępne bez recepty preparaty na odciski, licząc na szybką ulgę. Problem w tym, że większość z nich zawiera wysokie stężenia kwasu salicylowego. W teorii ma on zmiękczać zrogowaciałą warstwę naskórka, jednak w praktyce może prowadzić do nadmiernego złuszczania, a nawet chemicznego podrażnienia skóry. W przypadku osób starszych, z cieńszą i bardziej wrażliwą skórą, takie środki mogą spowodować więcej szkód niż pożytku. Ulgę przynosi czasem zmiękczenie twardego rdzenia odcisku, ale sam problem – czyli mechaniczne przeciążenie i ucisk – nadal pozostaje nierozwiązany. Co więcej, przy długotrwałym stosowaniu bez kontroli specjalisty, mogą pojawić się trudno gojące się zmiany zapalne, a nawet miejscowe martwice skóry.
Gdy domowe leczenie kończy się stanem zapalnym
Do mojego gabinetu zgłosiła się starsza pacjentka, około 90. roku życia, z bardzo bolesnym odciskiem. Już po pierwszym kontakcie było jasne, że mamy do czynienia nie tylko z miejscowym zrogowaceniem – wokół zmiany obecne były oznaki stanu zapalnego, a z wnętrza przetoki sączyła się ropa. Skóra w okolicy była zaczerwieniona i wyraźnie nadwrażliwa na dotyk. W wywiadzie pacjentka przyznała, że przez kilka dni stosowała preparat na odciski z kwasem salicylowym. Jak się okazało, substancja drażniąca spowodowała uszkodzenie naskórka wokół zmiany, co w konsekwencji doprowadziło do rozwoju stanu zapalnego i infekcji.
W tej sytuacji moim zadaniem było przede wszystkim szybkie udrożnienie przetoki i ewakuacja ropnej treści, co przyniosło pacjentce natychmiastową ulgę. Następnie założyłam odciążający opatrunek i skierowałam ją na konsultację chirurgiczną, by umożliwić odpowiednie opracowanie rany. Dalsze działania musiały poczekać na całkowite wygojenie. Dopiero po kilku miesiącach – przy braku objawów zapalnych – możliwe było bezpieczne usunięcie odcisku w warunkach gabinetu podologicznego.
Dlaczego odcisk wraca? I co z tym zrobić?
W trakcie drugiej wizyty pacjentka uzyskała kompleksowe wyjaśnienie dotyczące mechanizmu powstawania odcisków. W badaniu palpacyjnym oraz obserwacji statyki i dynamiki chodu stwierdziłam, że łuk poprzeczny stopy jest znacznie obniżony. To powoduje, że przodostopie przejmuje nienaturalnie duże obciążenia, szczególnie w okolicach głów kości śródstopia. Efektem są przewlekłe mikrourazy, pogrubienie naskórka i formowanie się twardych ognisk uciskowych. Jeśli nie zniwelujemy tych przeciążeń – nawet najlepiej wykonany zabieg podologiczny nie zatrzyma nawrotów.
Zaleciłam pacjentce diagnostykę komputerową stóp i wykonanie indywidualnych wkładek ortopedycznych. Wkładki te mają na celu poprawę rozkładu sił nacisku, zwiększenie stabilizacji oraz skuteczne odciążenie przodostopia. Co istotne, ich regularne stosowanie może nie tylko zmniejszyć ryzyko nawrotu odcisków, ale także złagodzić bóle towarzyszące przeciążeniom stawów śródstopno-paliczkowych. Odpowiednio dobrane odciążenie jest w tym wieku jednym z kluczowych elementów terapii zachowawczej, pozwalającym uniknąć dalszych interwencji chirurgicznych lub zaostrzeń zmian zapalnych.
Z doświadczenia wiem, że samo usuwanie zmian z powierzchni skóry nie wystarcza. Kluczem do skutecznej terapii jest zrozumienie ich przyczyny oraz trwałe jej wyeliminowanie – a to często wymaga współpracy interdyscyplinarnej, precyzyjnej diagnostyki i świadomej profilaktyki. Szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku rola podologa polega nie tylko na interwencji, ale przede wszystkim na zapobieganiu powikłaniom, które mogą prowadzić do stanu zapalnego, infekcji, a nawet hospitalizacji. Każdy przypadek to także okazja do edukacji – zarówno pacjenta, jak i jego bliskich – by unikać samodzielnych prób leczenia, które mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Takie działanie pozwala nie tylko poprawić komfort życia, ale realnie wpłynąć na jego jakość i bezpieczeństwo.
Autorka artykułu
Artykuł został przygotowany przez Klaudię Gurak, praktykującą podolog zrzeszoną w programie PODOpartners, właścicielkę PodoDream Gabinet Podologiczny. Pani Klaudia na co dzień zajmuje się diagnostyką i terapią problemów skórnych oraz paznokciowych stóp, a jej gabinet specjalizuje się w kompleksowej opiece podologicznej. Więcej informacji o jej działalności można znaleźć na stronie: PodoDream Gabinet Podologiczny Klaudia Gurak.
Opiekun merytoryczny projektu
Nad całością artykułu oraz programu PODOpartners czuwała mgr Klaudia Kołatek.
Dołącz do PODOpartners!
PODOpartners to wyjątkowy program skierowany do specjalistów podologii, który wspiera ich w codziennej pracy. Jako uczestnik programu otrzymujesz dostęp do ekskluzyjnych materiałów edukacyjnych, specjalistycznych szkoleń oraz profesjonalnych produktów podologicznych. Ponadto, zrzeszeni eksperci mogą wymieniać się doświadczeniami i korzystać z wiedzy czołowych specjalistów w branży.
Jeśli jesteś podologiem i chcesz podnieść swoje kwalifikacje, zwiększyć skuteczność terapii oraz zdobyć dostęp do najlepszych produktów na rynku – dołącz do PODOpartners już dziś!
Więcej informacji o programie znajdziesz na stronie: PODOpartners.
